Posts by Margo de Poel:

recensie Sluitertijd deel 2 door Theatergroep ZUUR

april 11th, 2012



‘Fantasiezowelles nietzo’. Wat heb je nodig om theater te maken? Twee spelers, een oud schoolplein, wat bankjes en een verhaal. Op locatie in het Oude Noorden speelt theatergroep ZUUR in deel twee van het tweeluik Sluitertijd. Was in februari het verhaal van Els over haar jeugdvriendschap met Maarten te zien, nu vertelt Maarten zijn kant van het verhaal.

Bij het binnenlopen op het schoolplein wordt het publiek vrolijk begroet door de jonge Els die op een kleed ligt te spelen met een kinderserviesje, een touwtje en knuffeldieren. ‘Oh ja, dat deed ik ook vroeger’, hoor ik rond me mompelen: ‘ik kende heel wat van die draadfiguren, weet je nog, kop-en-schotel, de Eiffeltoren’. Zwierig slaan de toeschouwers de dekens om die ze meekregen op deze frisse lente-avond, als kinderen rond een kampvuurtje. De ranja en smarties op de tafeltjes, het is niet moeilijk in verbeelding mee te gaan naar de kindertijd.

Even later komt Maarten het plein op, in pak, met aktetas. Hij vertelt over de brieven die hij op zolder vond nadat zijn moeder was overleden. Brieven die Els en hij elkaar schreven maar die nooit aan zijn gekomen omdat zijn moeder ze heeft onderschept. Pas nu begrijpt Maarten waarom hij niets meer van Els hoorde na haar verhuizing. Maar waarom deed zijn moeder dat?

Het is een bijzondere vorm die ZUUR heeft gekozen, eigenlijk bestaat het tweeluik uit twee monologen, gespeeld door twee acteurs, die prachtig heen en weer kunnen schakelen tussen volwassen en kind zijn. In dit deel zien we de herinneringen van Maarten aan zijn vriendin Els. Herinneringen die hem meeslepen weer te zijn als toen, rennend over het schoolplein, liedjes radend van een cassettebandje van Kinderen voor kinderen, samen met Els. Daarnaast vertelt hij als volwassene wat er gebeurd is.

In deel een was al te horen hoe moeilijk Els het had met de verbroken vriendschap, die ook voor het publiek een raadsel bleef. Heeft Maarten de verklaring?



Is het raadsel nu opgelost? Deel 1 van Sluitertijd laat je met veel vragen achter, deel 2 geeft antwoorden zo lijkt het, maar als je er wat langer over nadenkt dan besef je dat je nog steeds niet weet wat er nu echt aan de hand was. De gebeurtenissen van vroeger blijken gestuurd door vermeende observaties. Is Maartens fantasie met hem op de loop gegaan en heeft hij zo ongewild de scheiding veroorzaakt?

‘Fantasiezowelles nietzo’ leest Els al spelend voor uit de songteksten van het cassettebandje. ‘Kijk hier staat het.’ Wat is de impact van fantasie op het werkelijke leven? Zou dat de vraag zijn die ZUUR aan de orde wil stellen? Persoonlijk gekleurde herinneringen en (verdrongen) waarheden geven geen uitsluitsel over de werkelijke gebeurtenissen. Gaat het stuk over hoe je het verleden kunt interpreteren? Hoe iedereen zijn eigen kijk heeft op wat gebeurd is? Zijn herinneringen slechts een momentopname, zoals de titel Sluitertijd doet vermoeden? Dat het verleden onveranderd blijft maar wel een nieuw jasje kan krijgen? Zoals het schoolplein niet langer een schoolplein is, maar een woonplein, omdat de school verbouwd is tot appartementen. Al deze vragen roept het stuk op, daar denk je over na als je weer naar huis loopt. Het is een mooi idee, maar levert het ook mooi theater op?

Er blijven veel vragen open. Je mist ook het contact tussen de personages in hun volwassen vorm. Er wordt meer verteld over wat gebeurde dan dat je het ook werkelijk gespeeld ziet en daardoor kom je ondanks het aanstekelijke spel van beide acteurs niet echt in het verhaal. Het is moeilijk mee te voelen. De dwingende vorm maakt het stuk wat hermetisch.
Dat neemt niet weg dat het erg leuk is om theater op deze bijzondere locatie in het Oude Noorden te zien.

concept en tekst Denise Bontje en Judith Blankenberg | regie Denise Bontje | dramaturgie Judith Blankenberg | spel Simone van Hulst en Bart van Ree | vormgeving Sander Huijzer | productie Cor Kapaan | publiciteit Marieke Bergsma | grafisch ontwerp Huff&Reuter | fotografie Eline Houtkamp | website Bart Roorda, Tuxion

3 t/m 8 april op verschillende tijdstippen op locatie in het Oude Noorden
meer info en kaarten via: sluitertijd.zuur.net of www.zuur.net
De recensie van Sluitertijd deel 1 is te vinden op: www.grazen.nl

Reageren uitgeschakeld

recensie Songs at the end of the world door Wunderbaum en Touki Delphine

april 4th, 2012



Reflectie in de sneeuw. Een warme voorstelling over een koude wereld. In Songs at the end of the world komen Wunderbaum en Touki Delphine – 6 jaar na Lost Chord Radio – voor een tweede keer samen om ons mee te nemen in een theaterconcert. Op Antarctica. Hoewel het ook ergens anders had kunnen zijn. Hawaii bijvoorbeeld. Dat laat een lichtkrant weten voordat de spelers opkomen. Die lichtkrant is een commentator die ons inleidt in het verhaal en korte info geeft over wat en wie we zien. Zo komen we te weten dat de spelers 32 jaar zijn – een paar wat jonger, of ouder. Dat het warm is om in dikke jassen te spelen en dat een van hen overweegt een auto te kopen. Beetje melig, maar het zet de toon.

Het lijkt erop dat we te gast zijn bij een Antarctische onderzoekunit waar verschillende mensen zich thuis voelen in niemandsland. De witte sneeuw zet aan tot onderzoekende reflectie. Stuk voor stuk vertellen de acteurs verhalen die dicht bij henzelf lijken te liggen (of autobiografisch zijn) over een significant moment uit hun jeugd. Misschien hebben ze het allemaal wel over het breekmoment van je eigen weg te gaan. En verder dan Antarctica kun je niet. Wegzwemmen van je ouders, toelating doen op de toneelschool (als Blauwbilgorgel), je eerste vriendje zoenen, uit het wereldbeeld van de schooljuf breken door vast te houden aan je opvatting dat wit ook een kleur is, je lievelingskleur zelfs.

In een wit toneelbeeld met een statisch ijzig achterdoek komen al deze verhalen met minimale middelen tot leven. Overtuigend worden ze gebracht door bijna alle spelers. Minstens zo belangrijk is de muziek die gemaakt wordt. Belangrijker misschien wel. Van windfluisteren tot dance. Zeer aanstekelijk. Zeer sferisch ook. En iedereen lijkt alle instrumenten te kunnen bespelen en ook nog te kunnen zingen. Het zijn wonderkinderen.
In een schitterend toneelbeeld gaan we ook samen de diepzee in met lichtgevende amoebes, en kwallen die met transparante plastic zakken tot leven worden geblazen. Een prachtige vondst die ook nog eens aan de plastic soep in de oceaan doet denken. Het is de mooiste scène uit de show. De ontroerendste is het prachtige lied waarin gezocht wordt naar Johny. De inventiefste: een radiogestuurde helikopter die letterlijk de vierde wand doorbreekt. Het is een heerlijk onderdompelen in stuwende en goed uitgevoerde muziek. Het ritme klopt, de hele voorstelling blijft prettig meanderen tussen tekst en muziek en houdt de aandacht vast. Een echt concert.



Toch knaagt de vraag naar de drijfveer van de show. Waarom deze anekdotes? Jeugdsentiment op je 32ste? Volgens de aankondiging wil het gezelschap via de grootst mogelijke omweg naar de kern van het leven reiken. Daarvoor zijn voor mij de verhalen te lichtvoetig. Daar kunnen parabels zoals over Happy Feet of de toegiftsong over het toch, na omzwervingen, in de voetsporen treden van je familiegeschiedenis niets aan veranderen.

Van en met Walter Bart, David Corel, Wine Dierickx, Rik Elstgeest, Matijs Jansen, Bo Koek, John van Oostrum, Marleen Scholten | Dramaturgie Willem de Wolf | Vormgeving Maarten van Otterdijk | Kostuums Rebekka Wörmann i.s.m. Roos Smith | Productie Wunderbaum en Veenfabriek / Touki Delphine | Coproductie Rotterdamse Schouwburg en Theaterfestival Boulevard ‘s-Hertogenbosch

De CD van Songs is voor minder dan 10 euro te bestellen op www.wunderbaum.nl Tijdens Motel Mozaique is een compilatie van de liedjes nog te zien op het dak van de Hofbogen:
20 april 2012 Perron Mozaique 16:30-17:00 en 17:30-18:00

Reageren uitgeschakeld

recensie Sluitertijd door Zuur

februari 25th, 2012



Sluiterijd – winter

Hoe is het om weer acht te zijn? Els (Simone van Hulst) en Maarten (Bart van Ree) leven zich hartstochtelijk uit in de spelletjes die je als kind doet. In een hilarische scène eten ze stapels koekjes zonder te mogen doorslikken totdat hun wangen bijna knappen. “Doe niet zo raar”, zegt Maarten als Els hem ten afscheid omhelst omdat zij gaat verhuizen; “kom mee, we gaan schatgraven”.

In de sfeervolle straten van het Oude Noorden speelt theatergroep ZUUR de voorstelling Sluitertijd. Een theaterstuk op locatie in twee delen. Het tweede deel wordt in april gespeeld, maar de delen zijn ook los van elkaar te zien.

Het startpunt van Sluitertijd is de muziekkoepel op het Pijnackerplein. Terwijl het publiek zich afvraagt wanneer het gaat beginnen lopen er verschillende mensen op straat, een auto trekt gierend op, een jongen fietst over het plein, er loopt een vrouw met een witte muts naar een van de bankjes rond de koepel, en zo begint langzaam de voorstelling. Vanaf het bankje vertelt Els over de brief die ze onlangs kreeg van haar jeugdvriend Maarten en waarom ze deze plek uit haar verleden weer bezoekt.
De kracht van locatietheater buiten is het decor dat je gratis krijgt aangereikt en waar geluiden, geuren, beelden als natuurlijk om je heen aanwezig zijn. In deze voorstelling is de plek waar het verhaal zich afspeelt ook echt de plek waar we zijn. De buurt ken ik goed, ik woon er zelf ook. Het is daarom een bijzondere gewaarwording om rond te lopen als publiek. Dit keer ben ik geen gewone buurtbewoner maar onderdeel van een theaterstuk.
Els voert het publiek mee door de straten van het Oude Noorden naar haar oude school. Ondertussen vertelt ze wat ze hier onderweg met Maarten beleefde. Ze toont de boom waar hij haar naam in kraste en wekt haar herinneringen aan die tijd tot leven.

Bij de school aangekomen wordt het publiek uitgenodigd op bankjes plaats te nemen om te kijken wat er zich tussen de vrienden in het verleden afspeelde. Daarbij schakelt het personage Els telkens tussen nu en vroeger. Ze roept in haar verbeelding Maarten op die ineens komt aanlopen en haar verleidt tot een potje knikkeren. Aarzelend laat ze zich meevoeren naar toen, ze wordt weer het kind van acht. Tussen de kinderspelletjes door vertelt ze hoe ze elkaar uit het oog zijn verloren en over haar gemis.
Ook het publiek ervaart twee werelden, die van de verbeelding die de spelers oproepen waar je in wordt meegezogen en tegelijkertijd de realiteit van het op een koude februari-avond op een schoolplein midden in een bouwblok zitten. “Kan het wat rustiger”, roept een vrouw ineens van een van de omliggende balkons, als bij een ridderspel Maarten Els luidruchtig bevrijdt uit een kasteelraam. Dan weer hoor je rammelende flesjes als iemand een pilsje uit een krat haalt in een van de huizen aan de overkant. Je bent even het verhaal kwijt. Zo ontstaat een mooie parallel met het verhaal van het stuk: volwassenen die kind spelen, een groep mensen die toeschouwer spelen.

Het grootste deel van het verhaal wordt verteld vanuit de ogen van de kinderen, vooral vanuit de beleving van Els. Als kind had ze wel een vermoeden van de volwassen wereld om zich heen maar begreep er niet veel van. Zo is er sprake van een dikke brief die de moeder van Maarten aan de moeder van Els stuurt en die Els met een plof op de mat hoort vallen. Maar wat er in die brief staat weet zij als kind niet en ook als volwassene geeft zij daarover niets prijs aan het publiek. Dat knaagt een beetje. Wordt dat pas in het tweede deel van Sluitertijd onthuld? In de tekst op de flyer en in de brief van Maarten aan Els die je als toeschouwer via de mail krijgt na je reservering, is er sprake van een mysterie. Dat er zich een drama heeft afgespeeld tussen de jeugdvrienden weet je dus al bij aanvang van de voorstelling. Maar na afloop is het mysterie nog even groot. Dat maakt natuurlijk wel nieuwsgierig naar het tweede deel.

concept en tekst Denise Bontje en Judith Blankenberg | regie Denise Bontje | dramaturgie Judith Blankenberg | spel Simone van Hulst en Bart van Ree | vormgeving Sander Huijzer | productie Cor Kapaan | publiciteit Marieke Bergsma | grafisch ontwerp Huff&Reuter | fotografie Eline Houtkamp | website Bart Roorda

ZUUR
ZUUR is een groep jonge theatermakers in Rotterdam. De voorstellingen die ZUUR maakt, zijn even eigenzinnig als de makers zelf. ZUUR is opgericht in 2003 en is in eerste instantie vooral werkzaam in Utrecht. Na een aantal succesvolle projecten verhuist de groep naar Rotterdam. ZUUR werkt met een vaste kern van theatermakers en productiemedewerkers, maar nodigt ook regelmatig gastmedewerkers uit.
Zie ook: www.zuur.net

Sluitertijd – winter
Speeldata: di 21 t/m za 26 februari (op zaterdag en zondag zowel om 16:00 uur als 19:30 uur)
Op locatie: Muziekkoepel op het Pijnackerplein, Rotterdam
Reserveren via www.zuur.net of sluitertijd.zuur.net

Sluitertijd – lente
Van 3 t/m 8 april

2 Comments "

recensie ‘Rotterdam’ door Bonheur

november 15th, 2011



Fokking wreed.

Je bent jong en je wilt wat. Maar wat? In ‘Rotterdam’ worstelen drie twintigers met het leven. Waar wijven scoren, clubben, in je bed liggen en je lam drinken een favoriete levensbestemming lijkt, bekruipt hen meer en meer het beklemmende gevoel dat dit niet voldoet. Het leven is weerbarstiger.

Rotterdam is een goed gemaakte ‘well made play’ zoals de Britten dat zo goed kunnen, een verrassende eersteling van schrijver Hayco Oudeman (1980). Ouderwets vakmanschap van een jonge auteur in flitsende dialogen, die in handen van regisseur Peter Sonneveld goed uit de verf komen. Het spel van Joost Dekker, Laura Mentink en Tomer Pawlicki is overtuigend en maakt de personages levensecht. Zij maken de ontregeling in het stuk voelbaar.

Het is een voorstelling met een ouderwetse vierde wand, zoals bij televisiedrama, voor de spelers is het alsof het publiek er niet zit. Je krijgt een inkijkje in het leven van drie vrienden. Een live sitcom. ‘Friends’, maar dan met een rauwe onderstroom. De binnenkomst in de zaal draagt daar aan bij. Je stapt door het decor naar binnen. En aangezien dat decor de gevel is van een paar panden aan, zoals later blijkt, de Nieuwe Binnenweg, stap je eigenlijk naar buiten. Je stapt de deur uit de zaal in, je stapt door die vierde wand. Vanaf de tribune kijk je letterlijk naar binnen in een van de huizen. De gevel is opengemaakt en toont het eenkamerappartement waarin het stuk zich afspeelt als een kijkdoos.



Steven, Hannah en David zijn vrienden. Hannah is de jongste, ze woont nog thuis en is naar eigen zeggen 19. Steven is haar vriendje, nou ja, ze blijft wel eens slapen, maar Steven houdt niet zo van exclusiviteit. David is de vriend van Steven, waar hij veel goede raad van krijgt. ‘Kijk, zo pak je een wijf aan’ zegt Steven als hij een ex-vriendinnetje die ophangt tijdens zijn telefoontje terugpakt door te beweren dat ze in het ziekenhuis HIV bij hem hebben geconstateerd en dat de dokter hem adviseerde al zijn bedgenotes te bellen. David knikt, maar zijn eerste date heeft hij pas te pakken aan het einde van het stuk.

Hannah droomt intussen van een leven in bed, maar ze moet vroeg vertrekken om haar moeder de indruk te geven dat ze thuis heeft geslapen. Haar liefdeloos ouderlijk huis verlaat ze om bij Steven in te trekken. Die ziet dat aanvankelijk totaal niet zitten. Stevens grote bek blijkt groot verdriet te moeten maskeren. Hij is zijn vader drie maanden geleden verloren. Hij kan het niet aan het verdriet van zijn moeder te zien. En als hij toch bij haar langs gaat neemt hij zijn vader mee, van het kastje in de hal. In een urn. In een prachtige scène gaat hij, de urn omklemmend in de ene en Hannah in de andere arm, schoorvoetend akkoord met Hannahs komst.

Het gaat niet goed met Steven. De drank neemt de overhand en als er gevochten wordt op straat en een vuurwapen afgaat denkt Steven geraakt te worden. De eerder wat kinderlijke Hannah neemt de touwtjes in handen en gaat als de verstandige vrouw voor hem zorgen. Zij brengt de realiteit weer in zijn leven. Maar toch. Langzaam maar zeker voel je de beklemming toenemen. Steven heeft steeds meer moeite de werkelijkheid van de spoken in zijn hoofd te onderscheiden. En Hannah komt er ook niet uit. “Wil je normaliteit? Zullen we een taxi nemen en uit eten gaan en dan door de stad lopen hand in hand? Dat de mensen denken wat een gelukkig stel, ik wou dat ik een van hen was.”



In een onderonsje met David die steeds minder vaak langskomt en zijn vriend voor idioot verslijt (“je laat je vriendin toch zeker geen goudkleurig kussen op je bank leggen”) vertelt Hannah hoe ze in het leven staat. En dat ze het maar moet doen met een kleine plek leefbaar maken, van haar maken. Maar of haar dat genoeg is? David lijkt er nog het beste af te komen, nu hij eindelijk een romance beleeft. Steven trekt het steeds minder en het slot van Rotterdam is dan ook geen happy end.

Speelde Bonheur vorig seizoen in De Meid de straattaal van toen (1905), in Rotterdam is absoluut de taal van nu te horen. Wervelende one-liners komen vanzelfsprekend uit de monden van de acteurs rollen alsof ze zelf nooit anders praten. De tekst is muzikaal, in ritme, maar ook in de afwisseling tussen serieus en komisch, adagio en allegro. De eerste scène duurt het langst, daarna wisselen de scènes steeds sneller. De dagen volgen elkaar steeds sneller op.
Hoe laat het is in het stuk valt meestal het beste op te maken uit het licht dat door het enige zijraampje schijnt, soms met een rozige zonsopganggloed, dan weer van een zon die hoog aan de hemel lijkt te staan. Er is weer eens een gat in de dag geslapen.
Een mooie vondst is ook om dit raam de enige verbinding te laten zijn met de buitenwereld. Door dit raam kun je sleutels naar beneden gooien, maar je kunt er ook van buitenaf door beschoten worden als op de Nieuwe Binnenweg een vechtpartijtje uit de hand loopt.



Paleis van Boem maakte een opdringerige soundtrack door fragmenten aaneen te klinken uit niets-aan-hand spelshowdeuntjes en gouden-bergen-belovende reclameslogans. De buitenwereld doet geloven dat iedereen gelukkig kan zijn. In plaats van een doek markeert deze soundtrack als een wall of sound de scène-overgangen.

Licht, toneelbeeld, kostuums en geluid, alles staat ten dienste van het stuk, van het verhaal en de onderliggende teneur. Alles van huis uit meegekregen, opgegroeid in Hilligersberg, geen geldproblemen, terechtkomen in een wereld van keuze-stress en veelbelovende verlokkingen die onthutsend leeg is. Mooier wordt het leven niet, en makkelijker kan ook niemand beloven. Hier moet je het mee doen.

Het is bijzonder dat dit debuut van Hayco Oudeman gespeeld wordt. Er zijn weinig jonge toneelauteurs die ook daadwerkelijk gespeeld worden. Veel te weinig. Oudeman (1980), opgegroeid met het Londonse West-End theater, schreef zijn stuk zonder ooit een Nederlands theater van binnen te hebben gezien. Hij stuurde het naar Bonheur waar het in tegenstelling tot het lot van de meeste toegezonden stukken aan gezelschappen niet direct op een grote stapel ‘nog te lezen’ verdween. Fijn dat Bonheur en Peter Sonneveld het aandurven een jonge auteur een podium te bieden en het Nederlandse theater met dit nieuwe stuk en deze opvoering te verrijken. Het enige minpunt is dat de titel ‘Rotterdam’ minder gelukkig is gekozen, want die is te breed en dekt de lading onvoldoende.

tekst Hayco Oudeman | regie Peter Sonneveld | spel Joost Dekker, Laura Mentink, Tomer Pawlicki | decor Jasper Niens | kostuums Sergio Cruz Ramirez | licht Paul van Laak | geluid Het Paleis van Boem

Gezien: 11 november 2011. Nog te zien t/m 11 december in het Bonheur Theater

www.bonheur.nl

1 Comment "