recensie ‘Giulietta van de Geesten’ – Fellini

banner Fellini Giulietta van de GeestenFellini en ‘Giulietta van de Geesten’ (1965) of hoe het innerlijk leven, uiterlijk vorm te geven (2)

Zijn voorgaande film uit 1963 heet ‘8 ½‘. De film daarvoor uit 1960 was ‘La Dolce Vita’. De films zouden hem en Marcello Mastroianni wereldberoemd maken. In 1965 wordt Fellini’s ‘Giullietta degli Spiriti uitgebracht. De drie films vormen een scharnier in zijn werkende leven als filmmaker.

Het is 1964. Federico Fellini heeft twee van de grootste successen van zijn carrière achter de rug ‘La Dolce Vita’ ging over society journalist Rubini die ingehaald wordt door zijn eigen succes en ‘Otto e Mezzo’/ ‘8 ½’ over filmmaker Anselmi die zijn vertrouwen kwijt is en elk excuus aangrijpt om niet te filmen. Beide rollen worden gespeeld door Marcello Mastroianni, beide films zijn doordrenkt van wat sindsdien iconische beelden zijn geworden – Anita Ekberg in de Trevifontein, Maistroiani in zijn harem, de stranden, de vrouwen, het barokke en groteske, ze hebben alles wat Fellini tot Italië maakt en omgekeerd.

‘Ik heb begrepen dat je perse het onmogelijke wil verwezenlijken’, zegt de ingehuurde criticus (Jean Rougeul) tegen filmer Guido Anselmi (Mastroiani) in Fellini’s ‘8 ½‘. De besluiteloze Guido heeft een blokkade. Maar de uitspraak komt niet uit de lucht vallen want niet alleen de antiheld van de film heeft blokkade, Fellini zelf heeft die ook.

foto 1 recensie ‘Giulietta van de Geesten’ – Fellini

Fellini kampt aan het begin van ‘8 ½‘, zijn ‘achtenhalfste’ film, met zoiets als een ‘writersblock’. Hij vertrouwde zijn eigen kunnen en improvisatietalent niet meer, had geen fiductie in zijn scenario. In Cinecittà, de onder Mussolini gebouwde filmstudio’s ten zuiden van Rome, zijn de filmsets voor ‘8 ½‘ in aanbouw maar Fellini had dit maal grote moeite om knopen door te hakken.

Achteraf beschrijft hij als keerpunt het moment dat hij door werklui op de set wordt uitgenodigd voor een feestje. De werklui hadden immens vertrouwen in hem. Hij was de maestro, de tovenaar, die opnieuw een ‘grote’ film zou maken. Het feestje was ter zijner ere. Hij voelde toen dat er meer van hem afhing dan alleen het juiste artistieke gevoel. Hij begreep dat hij niet allen voor zichzelf moest leveren maar juist ook vanwege de mensen die vertrouwen in hem stelden. Dat gaf hem die avond juist het zetje om uit zijn creatieve inertie te komen.

Hij herschrijft ‘8 ½‘ naar een verhaal over een filmmaker met een creatieve blokkade. De film werd een van zijn besten en kreeg bovendien een Oscar, maar dat resultaat lag dus niet voor de hand.

Zijn nieuwe film zal ‘Giullietta degli Spiriti’ / ‘Julietta van de geesten’ gaan heten. Fellini en zijn echtgenote sinds 1943, Giulietta Masima, hebben beiden een los-vaste belangstelling voor bovenaardse aangelegenheden. Spiritisme, astrologie, mediums die via klopsignalen contact hebben met het hiernamaals. In de film komt de wat bedeesde Giullietta Boldrini gespeeld door Masima, in aanraking met vrienden die het directe contact met het ‘hogere’ hebben.

foto 2 recensie ‘Giulietta van de Geesten’ – Fellini

Het tegendeel, dus heel wat aardser is haar libertijns levende buurvrouw Suzy. Ze wordt gespeeld door Sandra Milo. Suzy en Giulietta, lijken in alles tegenpolen, net als de actrices die hen vertolken, de kleine Giulietta Masima met een wat melancholieke kwetsbare uitstraling en de grote, wolkachtig sensuele, Sandra Milo die als Carla ook in de film ‘8 ½’ de zinnen van filmer Guido Anselmo al op hol deed slaan.

De film ‘Julietta van de geesten’ laat een keerpunt zien in het leven van Giulietta Boldrini. Fellini gebruikt een candid-camera om de capriolen van meneer Boldrini vast te leggen. Het huwelijk van mevrouw Giulietta Boldrini staat onder druk. Dat maakt haar extra ontvankelijk voor nieuwe indrukken. Het leidt Giukietta via omwegen en mystieke visioenen – ze is katholiek opgevoed- naar wat een nieuwe onbestemde vrijheid zou kunnen zijn.

De film laat door het hele palet van Fellineske motieven, strandscènes, processies, mooie vrouwen en karikaturen, deep-focus en extreme close up – Fellini filmt voor het eerst in kleur – veel van de fantasieën en dromen van de maker zien.

foto 3 recensie ‘Giulietta van de Geesten’ – Fellini

Fellini stond op het hoogtepunt van zijn roem. ‘La Dolce Vita’ (1960) en ‘Otto e Mezzo’ –derde Oscar voor een Fellinifilm- hadden hem tot superster gemaakt. Volgens Roger Ebert, gezaghebbend filmcriticus van de Chicago Tribune, verwelkomde Fellini zijn nieuwe privileges met open armen. Fellini had voorafgaand aan de film ook nog eens het vermeende wondermiddel LSD gebruikt. Veel ‘circumstantial evidence’. Maar het is speculatief hoeveel daarvan zijn leven en dat van Giulietta weerspiegelt. Zonder Giulietta Masima waren er geen ‘Giulietta degli Spiriti’ geen ‘La Strada’ (1954) -Oscar- en geen ‘Le Notte di Cabiria’ (1957) –Oscar- geweest. Tenminste niet in die vorm.

Fellini-films intussen zijn heel herkenbaar maar ook veelzijdig: iedere liefhebber heeft zijn ‘eigen Fellini’. De laatste brief die Fellini gelezen zou hebben, was er één van Stephen Spielberg. Die schreef aan Fellini : ‘Zolang ik kan kijken ben ik een fan van U’. Spielberg is een slimme man, hij zei in zijn lange brief niet welke film zijn favoriet was. En hij heeft ze ongetwijfeld allemaal gezien. Van ‘Luci di Varieta’ uit 1950 tot ‘La ‘Voce della Luna’ uit 1990.

Daartussen liggen, gemaakt tussen1959 en1965: ‘La Dolce Vita’, ‘Otto e Mezzo’ en ‘Giulietta degli Spiriti’. Als een indrukwekkend driedelig scharnier in de filmloopbaan van Fellini.

‘Giulietta degli Spiriti’ /’ Julietta van de geesten’ draait op zaterdag 12 december eenmalig in de Centrale Bibliotheek. De film wordt om 2 uur ingeleid door Ronald Glasbergen.

Email dit artikel naar een vriend Email dit artikel naar een vriend

About Ronald Glasbergen