De jaren vijftig als rolmodel.
Het verhaal is dat van Sonny en Duane, twee vrienden uit het laatste jaar van de middelbare school in een klein provinciestadje in Texas. Ze worden gespeeld door Tomothy Bottoms en Jeff Bridges die beiden dan nog totaal onbekend zijn. Hun tijd buiten school brengen ze door in de poolhal, de snackbar en de bioscoop. Alle drie zijn eigendom van Sam the Lion gespeeld door bekend westernacteur Ben Johnson. Het is begin jaren vijftig. De Koreaoorlog ligt om de hoek op de loer maar dat weet niemand nog.
Het verhaal gaat over de eerste liefdes, over een wereld die ontdekt moet worden door wie er nieuw rondloopt en over een oude wereld die weerbarstig weerstand biedt en nergens illusies over heeft. En over een derde wereld, die van mensen als Sam the Lion, wiens bezittingen oud een vervallen zijn maar die evenals een dappere middelbare schoolleraar gespeeld door John Hillerman die Engelse literatuur onderwijst, natuurlijke morele autoriteiten zijn in dit materialistische universum. Hun rollen en de vele overige bijrollen zijn sterk bezet, Ellen Burstyn als de illusieloze moeder van Jacy (Cybill Shepard) het meisje waar alle jongens verliefd op zijn. Cloris Leachman als de ongelukkige echtgenote van een pummelige gymleraar, Sam Bottoms als de verstandelijk beperkte jongen Billy die door Sonny en Duane in bescherming is genomen.
De film wordt gemaakt door Peter Bogdanovich in 1971. Het is zijn tweede speelfilm. Bogdanovich (1939, New York) schreef het script op basis van het gelijknamige boek van Larry McMurtrie. Hij vroeg hulp aan ervaren filmrot Samuel Fuller waarmee hij bevriend was. Die wilde geen credits hebben maar bracht zo vertelt Bogdanovich later wel uitstekende verbeteringen aan. Dan begint de casting en het zoeken van een geschikte stadje in Texas dat het fictieve Anarene uit script kan vertolken. Na lang zoeken komen ze uit in noordwest Texas in Archer City. Het stadje is geknipt voor de film. Geen wonder want McMurtrie zo ontdekken ze wat later had er zijn boek op gebaseerd. Voor de rol van Sam the Lion wilde Bogdanovich beslist Ben Johnson hebben, die weigerde drie keer, toen wist Bogdanovich hem eindelijk te overreden, hij voorspelde Johnson dat hij met deze rol een Oscar zou winnen. Een nogal gevaarlijke speculatie gezien de kansen op Oscars, maar de voorspelling zou uitkomen: Johnson kreeg een Oscar voor zijn rol als Sam evenals Leachman. De film zou acht maal genomineerd worden.
Bogdanovich was toen 31. Zijn ouders waren in 1939 uit Midden Europa gevlucht naar New York. Bogdanovich had van huis uit een neus voor kwaliteit . Zijn vader was schilder en pianist, zijn moeder kwam uit een welgestelde Oostenrijkse familie. Toen Peter Bogdaninovich zestien was koos hij de toneelschool van Stella Adler. Daar hebben grote acteurs als Marlon Brondo en later Harvey Keitel, Robert De Niro en Benicio del Toro gestudeerd. Adler kwam uit de school van Stanislavski maar verwierp de dogmatische kanten van de ‘method’; de emotionele invulling van je personage moest je niét uit je eigen ervaringen halen, maar door geconcentreerd in de toneel- of filmtekst, in de psychologie van je personage en in de hele context te duiken. Bogdanovich leerde bij haar acteren en regisseren. Na zijn tijd bij Adler ging hij filmprogramma’s in het Museum of Modern Art (MoMA) presenteren. Hitchcock, Orson Welles , Howard Hawks, grootheden ui de film. Ook schreef hij filmkritieken voor Esquire.
In 1966 verhuisde met zijn gezin hij naar Los Angeles om zelf films te gaan maken. Hij had talent voor toeval. Hij kreeg via low budget filmmaker Roger Corman – die ook filmmakers als Scorsese, Coppola, De Palma en Demme op weg geholpen had de kans zelf films te gaan maken.
Voor zijn eerste film ‘Targets’ (1968) koos Bogdanovich, in navolging van de door hem zeer bewonderde Orson Welles een lenzensysteem dat ‘deep-focus’ -grote scherptediepte- mogelijk maakt. Het resultaat is enerzijds een documentair aandoend beeld voor – en achtergrond zijn scherp, maar het laat doordat je met camerabeweging meer kan laten zien ook langere shots toe die het zelfde laten zien als anders met verschillende shots. Dat soort realisme in beeld wilde hij ook in ‘The Last Picture Show’ ook gebruikt hij veel deep focus beelden, maar hier kiest hij heel doelbewust voor zwart-wit.
De film had groot succes en voelt 46 jaar na 1971 nog steeds verbluffend fris aan. De film is een indrukwekkende onsentimentele en scherpe weergave van kleinsteeds Amerika zoals Bogdanovich en cameraman Robert Surtees dat in 1970, in een tijd van diepgaande maatschappelijke veranderingen, verfilmden.
‘The Last Picture Show ’ draait op zaterdag 28 december om 14.30, éénmalig in de Centrale Bibliotheek op de vierde verdieping als opening van de gelijknamige reeks ‘The Last Picture Show’. Toegang is gratis. De film wordt om 14.00 uur ingeleid door de schrijver van dit stukje.
