recensie The Lesson – Kristina Grozeva & Petar Valchanov

recensie The Lesson - Kristina Grozeva & Petar Valchanov

IFFR: ‘The Lesson’ (2014) of hoe principes corrumperen

In de Zuidoost Europese coproductie The Lesson wordt een lerares evenzeer op de proef gesteld als een van haar leerlingen een diefstal pleegt. De film is terecht genomineerd voor een Big Screen Award. In sobere adequate cinematografie wordt een sterk verhaal verteld ondersteund door goed acteerwerk van hoofdrolspeelster Gosheva.

Nadezda (Margita Gosheva) leeft in een kleine stad in Bulgarije. Ze werkt als lerares Engels en ze doet vertaalwerk voor een bureau. Ze is, zal blijken de voornaamste kostwinner van haar kleine jonge gezin. Als ze voor de klas staat, vertelt een meisje uit haar klas dat ze haar portemonnee in de klas is kwijt geraakt. Nadezda vraagt haar leerlingen of die iets weten. Ze laat een leerlingen ieders schooltas doorzoeken. Vergeefs. Ze doet een beroep op de dief om zijn daad goed te maken, spelt een envelop naast de deur waar de dief buiten schooltijd, anoniem, de portemonnee kon retourneren. In de tussentijd vraagt ze kalm van iedere andere leerling een bijdrage van tien cent om het slachtoffer schadeloos te stellen zodat ze haar lunch kan kopen. Het bijkomend morele motief is, dat de dief nu schuld heeft aan de hele klas en niet alleen meer aan het kind wier portemonnee gestolen wordt. Een Salomons oplossing.

recensie The Lesson - Kristina Grozeva & Petar Valchanov

Als Nadezda s’ avonds bij het huis van haar echtgenoot en dochtertje komt, wacht haar een verassing. Een deurwaarder en een politiebeambte lopen er rond om een onteigening van het huis aan te kondigen. Nadezda vraagt haar man of hij de afschriften van de hypotheek betalingen niet heeft laten zien. Haar man antwoord eerst ontwijkend en laat dan beschroomd bankafschriften zien waaruit blijkt dat hij het geld gebruikt heeft voor een nieuwe versnellingsbak van de camper. Haar man scheldt de deurwaarder de deur uit, die is dat gewend en maakt duidelijk dat het huis in drie dagen onteigend wordt. Nadezda wordt niet kwaad maar alleen maar meer vastberaden. Er moet snel geld komen om het onheil van het verlies van het huis voor haar gezin af te wenden.

Met haar vader die rijk is, heeft ze een slechte band die samenhangt met de dood van haar moeder, maar de eigenaar van het vertaalbureau is haar nog achterstallig honorarium schuldig. Hij zegt toe te betalen maar kan het geld pas een paar dagen na afloop van het deurwaarders ultimatum vrij maken. Voor de tussentijd moet Nadezda het geld ergens anders vandaan halen. Haar werk als lerares Engels gaat intussen door. De portemonneedief heeft zich niet gemeld. Ze meldt de bewuste klas dat de dief er niet mee weg zal komen.

recensie The Lesson - Kristina Grozeva & Petar Valchanov

Buiten schooltijd moet ze nu alles op alles zetten om het huis van haar gezin te redden en dan beginnen haar moeilijkheden pas echt.

De principes , trots en moraal van haar eigen leven wordt nu even hard op de proef gesteld, als dat Nadezda haar leerlingen op de proef stelt. Om het –anders dan de film doet- enigszins pathetisch te stellen: leven en pedagogie strijden om voorrang.

Maar het geheel is stilistisch ingehouden verfilmd plus goede regie en daarmee samenvallend sterk acteren van Margita Gosheva. De koele, zakelijke, mis-en-scene en découpage doen in de verte denken aan films van Bresson zoals Pickpocket (1959) of aan Audiard, in de begin scenes van ‘Sur mes Lèvres (2001). De belangrijkste bijrollen zijn sterk, vooral die van de louche pandjesbaas. De fotografie en montage zijn passend en verzorgd. Des te merkwaardiger is het, dat het geluid het in bepaalde scenes, schijnbaar door slechte opnamekwaliteit liet afweten. Of lag dat aan een slechte kopie?
De film is een eigentijdse Bosnisch, Bulgaars, Griekse coproductie maar zou zo uit de vroege jaren zestig in West Europa kunnen komen. Dat was geen slechte tijd voor cinema.

recensie The Lesson - Kristina Grozeva & Petar Valchanov

Email dit artikel naar een vriend Email dit artikel naar een vriend

About Ronald Glasbergen