‘Man of Moods’ is een prachtige symbiose tussen muziek en theater.
Bijna twee uur staat Bert Luppes met zijn ogen dicht op het podium. Hij speelt Sammy, het hoofdpersonage uit de roman ‘How late it was, how late’ van de Schotse schrijver James Kelman. Sammy heeft gedronken en is daarbij in confrontatie gekomen met de politie. Als hij wakker wordt mist hij anderhalve dag én zijn gezichtsvermogen. Bovendien is zijn vriendin Helen nergens te vinden. De openingsscène voorspelt niet veel goeds voor Sammy. Er volgt een worsteling door een web van voorbijgangers, hulpverleners, buren en politie. Blind zijn brengt allerlei ongemakken met zich mee en Luppes werkt zich magistraal door deze tegenslagen heen.
Kelman schreef zijn roman als een stream-of-consciousness van Sammy, een constante gedachtestroom van deze trieste figuur. Niet verwonderlijk dat Luppes de voorstelling Man of Moods in zijn eentje draagt. De andere spelers die de figuren vertolken die Sammy tegenkomt, zijn slechts schimmen. Hij moet opnieuw leren op eigen benen te staan en kan daarbij slechts vertrouwen op zijn oren. De behulpzame buurman heeft hij zelfs nog nooit gezien.
De roman leent zich uitstekend voor een muzikale bewerking. Regisseur Mirjam Koen heeft haar vaste spelers Bert Luppes, Tom Struyf en Romana Vrede voor deze gelegenheid aangevuld met Viktor Griffioen en Erik van der Horst van ‘The Sadist’. Het is een gouden greep, de jongens maken furore met muziekvoorstellingen op de Parade en hun voorliefde voor countrymuziek past perfect bij de sfeer en smaak van Sammy. Muziek is zijn enige houvast.
Afgezien van een opstelling met muziekinstrumenten en een aftandse bank is de speelvloer verder leeg. Rondom staan glimmende zwarte wanden die de duisternis waarin Sammy zich bevindt versterken en hem tegelijk als middelpunt van het universum weerspiegelen. Een net van zwarte touwen dat over de vloer is gespannen dient hem als ruimtelijke ondersteuning. Al vloekend en vechtend baant Luppes zich een pad door de duisternis.
Losjes rijgen de scènes zich aan elkaar vast. Soms is de muziek daarbij leidend, soms het verhaal. De muzikanten schieten soepel in hun rol als dat voor de voortgang van het verhaal nodig is en bewegen Luppes met behulp van touwtjes en hun stem naar de juiste plaats. Ze willen hem helpen, maar brengen hem in verwarring. Sammy twijfelt aan zichzelf en dat komt zijn geloofwaardigheid niet ten goede. Als zijn zoon hem tot slot geld aanbiedt, verdwijnt Sammy ten einde raad.
Mirjam Koen heeft het haar spelers niet gemakkelijk gemaakt door deze roman te kiezen als basis voor de voorstelling. In de donkere situatieschets is het verhaal van ondergeschikt belang. De enige uitdagende rol is tegelijk ook loodzwaar. Luppes vervult deze dragende rol met verve. De overige spelers hebben de ondankbare taak om ten dienste van hem te staan, maar zijn zo prettig (on)zichtbaar aanwezig dat de spaarzame momenten waarop ze kunnen schitteren prachtige ingetogen en vanzelfsprekende scènes zijn. Het uitvoeren van de alomtegenwoordige muziek is dan ook geen schrale troost. Bovendien steelt Luppes niet de show waardoor ze samen tot grote hoogte stijgen.
Het Onafhankelijk Toneel is er in geslaagd om deze roman op een perfecte manier op het toneel te brengen. Niet in de laatste plaats door de sterke muzikale bewerking en uitvoering van de nummers die in de roman genoemd worden. Gedurende twee uur word je meegenomen in de stream-of-consiousness van Sammy en de muziek van de anderen, op het eind gloort misschien wel een beetje hoop op verbetering. Man of Moods is een prachtige symbiose tussen muziek en theater.
‘Man of Moods’ door Onafhankelijk Toneel. Gezien: zondag 30 oktober 2011 in het OT-theater. In Rotterdam en op tournee tot en met 11 december 2011.
Foto’s: Ben van Duin
