recensie Birdman – Alejandro G. Iñárritu

recensie Birdman – Alejandro G. Iñárritu

‘Birdman’: beroemdheid of kunstenaar?

Een nieuwe film van de maker van films als ‘21 grams’ (2003), ‘Babel’ (2006) en vooral ‘Amores Perros’ (2000) zie je niet over het hoofd, is iemand om serieus te nemen. Genomineerd voor negen Oscars, waaronder beste film, regie, scenario, hoofdrol, bijrollen (Edward Norton en cinematografie (Emmanuel Lubezki). De film gaat over de 65 jarige Riggan (Michael Keaton), die in het verleden triomfen vierde als Birdman, een soort Batman in vogelpak. Hij doet nu een gooi naar wat hij ziet als een serieuze carrière in de kunsten.

De protagonist is de 65 jaar oude Riggan (Michael Keaton). Riggan is beroemd. Iedere wat oudere en jonge Amerikaan kent de vertolker van de immens populaire superheld Birdman. Riggan is er rijk van geworden. Zelf twijfelt hij. Is hij Birdman geworden of is hij de acteur en persoon Riggan? Om het vogelspook uit het verleden te verjagen, voorgoed, moet hij een daad stellen. Zijn naam te vestigen met echt theater, niet opnieuw Birdman maar schitteren met een toneelstuk zoals hij dat uit zijn jeugd kent, een stuk zoals dat van Arthur Miller of Tenessee Williams. Serieus drama. Toneel in een groot theater op Broadway. Het is hem bijna gelukt . Als de film begint zien we hem een paar dagen voor de première.

recensie Birdman – Alejandro G. Iñárritu

Birdman is de trots maar ook zijn schaamte van Riggan, die met zijn 65 een nieuwkomer is op Broadway. Het maakt hem pathetisch in de ogen van arrogante Broadwayveteraan Mike (Edward Norton). Maar ook bewonderenswaardig. Door de ogen van zijn dochter Sam (Emma Stone) en zijn vriend Jake (Zach Galifianakis). Voor het publiek, op straat en voor de beroemde recensent van de New York Times blijft hij Birdman. Een celebrity is ‘bigger than live’, en publiek bezit, daar lijkt geen ontkomen aan.

De fictieve en gevreesde critica van de New York Times (Paula Pell), wrijft het er in: het is het verschil tussen een ‘celebrity’, iemand die gevierd wordt vanwege de waan van de dag ofwel een ‘acteur’, iemand die iets kan vertolken dat tijdloos is, ‘kunst’, het echte werk. Riggan voert de strijd niet alleen met de wereld om hem heen maar ook en vooral met zichzelf. Dat maakt het des te pijnlijker.

recensie Birdman – Alejandro G. Iñárritu

Alles speelt zich af in het theater, haast alles, Letterlijk, Riggan is niet alleen de ‘bekende Amerikaan’ die de immens populaire ‘Birdman’ speelde, hij is Birdman die dingen kan teleporteren en kan vliegen. Riggan kan dat niet al gaat Birdman er nog steeds met Riggan vandoor. In kunst en in film kan alles. Zowel voor Riggan als voor de kijkers. Suspension of disbelieve. Filmer Iñárritu, die samen met Nicolás Giacobone (The last Elvis, 2012) het scenario schreef, weet dat.

Riggan, wordt dicht op de huid gezeten door het camerawerk van de Mexicaan Emmanuel Lubezki die ook Director of Photography was van ‘Gravity’ (Cuarón,2013) en ‘Tree of life’ (Mallick, 2011). Dicht op de huid betekent in ‘Birdman’ in de beperkte ruimte van de kleedkamer of door de labyrintische krochten van het theater, haast altijd in zogenaamde long- en sequentieshots, opnamen zonder montage die onnadrukkelijk soms een hele scene aan een stuk of langer registreren. Het is geen gimmick, na een tijdje kan je je niet meer voorstellen dat de film anders opgenomen zou zijn.

recensie Birdman – Alejandro G. Iñárritu

Volgens de wedkantoren die het opmerkelijk vaak bij het rechte eind hebben, is ‘Birdman’ een van de grote kanshebbers voor de titel van beste film bij de Oscars. De film won al eerder 154 onderscheidingen, waaronder Bafta, Golden Globe, Actors Guild, Director’s Guild, en die van de Society of Cinematografie.

Curieus is dat Keaton die genomineerd is voor beste hoofdrolspeler eerder in 1989 zelf de hoofdrol speelde in de film ‘Batman’ van Tim Burton. Door zijn casting krijgt de film ‘Birdman’ een dubbele lading. Die moet mooi herkenbaar, aangenaam ongemakkelijk aanvoelen voor de 6000 leden van de Amerikaanse Academy of Motion Picture Arts and Sciences die de Osacars verlenen. Veel van hen weten immers als geen ander wat het is om te balanceren op een koord tussen celebrity en art.

Email dit artikel naar een vriend Email dit artikel naar een vriend

About Ronald Glasbergen