Ten Journeys to a Place Where Nothing Happens is een volslagen autobiografisch stuk. Kunstenaar Maike Lund uit Estland vertelt en verbeeldt erin hoe ze de afgelopen jaren, met haar eigen leven als inzet, onderzocht heeft hoe privaatfinanciering van de kunst voor haar zou kunnen werken. Wie er vanwege het onderwerp sceptisch heen ging, werd aangenaam verrast, het verhaal was goed –werd goed verteld- de dramaturgische opbouw is simpel en effectief en Lond presenteert ontspannen en geestig. Zegt Schouwburg directeur Ellen Walraven: “Het heeft vaak geen zin om voor een enkele voorstelling naar Boedapest (of Rotterdam ) te gaan, je moet het hele festival zien, alle voorstellingen”. En zo is het, in het klein althans: op dezelfde dag kan je mindere en betere voorstellingen zien.
Tien reizen, tien hoofdstukken. Lond geniet enige erkenning als kunstenaar maar dat is, net als bij veel kunstenaars, niet terug te zien op haar bankrekening. Ze komt erachter dat haar situatie zich aardig goed laat beschrijven door wat Gerhard Lenski in de jaren vijftig ‘status inconsistentie’ noemde: een leraar kan veel aanzien genieten maar weinig verdienen. Dat gaat dus heel goed op voor veel kunstenaars ontdekte Lond, gewaardeerd, na hun dood op voetstukken gehesen, maar vaak levend in armoede. Wat ook status inconsistent levende mensen past is rebellie. Lond krijgt bij het begin van haar metaforische reis een beetje subsidie van het Estlandse Ministerie van Cultuur. Ze huurt daarvoor een assistente in, Kaja Kann, net als zijzelf kunstenaar. En gaat op zoek -naar-waar-kunst- goed-voor-is- en conform de richtlijnen van het ministerie hoe je in contact komt met de Bill Gates en de wereld om hen tot mecenas te maken. Andere kunstenaars verwijten haar dat ze de hond en de hoer van het kapitaal wil worden.
Ze wordt uitgenodigd bij voor een Tv-praatprogramma over privaat financiering van kunst. Ze wordt eruit geknipt. Ze besluit haar gelijk te halen in een artikel dat gepubliceerd wordt in een veelgelezen medium in Estland. Zij krijgt daarop een berg lezersreacties, haast allemaal zeggen ze: “Geen belastinggeld naar kunst en cultuur”.
Droog en laconiek houdt ze de aandacht vast. Ze gaat haar geld verdienen in een drukbezochte bar, ze serveert het publiek bier en gin-tonic en legt intussen de fijne kneepjes van make-up en houding achter de bar uit. Het belangrijkste bij dat laatste -de fundamentele tip voor bardames en animeermeisjes: Be Happy!
Een Bulgaarse kunstenaar maakt indruk op haar. Hij zit achter een tafel voor het publiek met in de ene hand een spiegel, in de andere een scheermes ter hoogte van zijn wenkbrauw. In verschillende toonaarden zegt hij ‘Respect Art’ terwijl hij zich diep in het voorhoofd snijdt zodat stralen bloed langs zijn ogen en neus over zijn gezicht lopen.
Ze komt in aanraking met verschillende rijken, maakt afspraken bij de koffie. In de begin ‘hoofdstukken’ van de voorstelling legt ze precies uit waarom dat niet werkte. Het is die precisie en scherpte van waarneming die het verhaal en daarmee haar kunstenaarschap dragen. Ze vertelt hoe ze straatartiest werd en er goed mee verdiende, maar het is voor haar is het een leven in het luchtledige, zonder kader. Van kunstenaar wordt ze theatermaakster, het één verschilt niet noodzakelijk van het ander.
De voorstelling eindigt -terecht voor een levende autobiografie- met ‘wordt vervolgd’.
Maike Lond – ‘Ten Journeys to a Place Where Nothing Happens’ gezien op zaterdag 20 september in de Krijn Boonstudio van de Rotterdamse Schouwburg in het kader van festival ‘De Keuze’ -18 t/m 28 september
